Kropp, fruktbarheit og form – frå steinalder til stakk

🌀 Frå kalkstein til klede, frå hulevegg til broderi: i tusenvis av år har mennesket uttrykt håp, sansing og tilhøyrsle gjennom kroppen – og kanskje særleg den kvinnelege kroppen. 

🧵  Hulda Garborg sin nasjonale stakk, bygd på Gol-drakta, opnar for mange (over)tolkingar. I grenselandet mellom folkekunst, erotisk symbolikk og modernistisk stil kan ein sjå desse broderia som visuelle forteljingar om både kvinners liv, lyster og landskap.

❤️ Hjarteforma, kjent som symbol på kjærleik, går igjen i både folkekunsten og tekstiltradisjonar. Men hjarteforma er meir enn pynt: ho kan òg representere fruktbarheit, heim og det heilage. I rosemåling og tekstilkunst er hjarte eit vern – eit kraftfelt – som bind kjensle og frukt saman i eit ornamentalt språk.

🍑 I dei broderte mønstra skimtar vi konturar som kan tolkast som vulva og kvinnekropp, utan å bli eksplisitt. Her leikar formene med dobbel tyding. Det sansande får plass – som i Venus-figurane – men gjennom nål og tråd, ikkje kalkstein.

🌾 Dei spiralliknande og bølgande motiva i midten minner om røter, frø, vulva eller jord. Eit symbol på noko som opnar seg, som veks, som går i ring – syklisk tid, kvinneleg rytme, eller rett og slett eit frø til nytt liv. Akkurat som i gamle ritual, frå akitu-festen i Mesopotamia til vårblot i Norden, der menneske ofra til gudinner for å sikre årsvokster og nytt liv.

🗿 Enten det er små gudinnestatuettar eller moderne broderi: folkekunst og fruktbarheitskult rører ved det same – håpet om vekst, overflod og overleving. Ornamenta frå Huldabunaden og Venus frå Willendorf høyrer heime i kvar si tid, men snakkar kanskje om det same: kroppen som kult, som kunst, som kraft.